رابطه اختلال بویایی و ابتلا به کووید ۱۹ چیست؟
هر اتفاقی در این روزها به کرونا ویروس جدید ربط داده می شود که برخی از این ارتباط‌ها درست، برخی نادرست و برخی دیگر مشکوک تلقی می گردد، یکی از این مباحث داغ درباره کرونا ویروس جدید عوارضی است که ممکن است این ویروس برای بدن انسان ایجاد کند.
طی هفته های اخیر مراجعه به مراکز درمانی به علت اختلال در حس بویایی تاحدی افزایش یافته و با توجه به اپیدمی کرونا احتمال وجود رابطه بین این عارضه با بیماری کرونا مورد توجه قرار گرفته و درباره آن گمانه زنی هایی شده است، در این خصوص و برای اطلاع از صحت این موضوع دکترحمیدرضا ابطحی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و رئیس مرکز کاشت حلزون شنوایی اصفهان طی گفت و گویی، به سؤالاتی در خصوص کاهش حس بویایی و ارتباط آن با بیماری کووید 19 پاسخ داد که از نظر خوانندگان می گذرد:
*آیا ممکن است عدم داشتن حس بویایی یکی از نشانه‌های ابتلا به کرونا ویروس جدید باشد؟
طبق گزارشاتی که همکاران متخصص گوش و حلق و بینی و اعصاب در سراسر کشور در چند هفته اخیر به اشتراک گذاشته‌اند، بروز اختلال بویایی و چشایی بصورت ناگهانی و بدون عارضه همراه، بطور فزاینده مشاهده شده است که با توجه به همزمانی با گسترش ویروس کورونای نوپدید در کشور می‌توان این دو را کاملاً به هم مرتبط دانست، البته در مورد ویروس کورونای نوپدید همانطور که از نامش پیدا است، بسیاری از مسائل ناشناخته است و پژوهشگران در سراسر دنیا هر روز یافته‌های جدیدی در مورد ابعاد مختلف آن منتشر می‌کنند که گاه با هم دیگر هم‌خوانی ندارد.
*آیا کرونا ویروس جدید می‌تواند به عصب‌های بویایی انسان آسیب بزند؟
یکی از صدماتی که این ویروس به بدن انسان می‌زند، آسیبی است که به سیستم عصبی وارد می‌کند و برخی دانشمندان معتقدند این ویروس با تکثیر در بافت‌های عصبی می‌تواند بر کارکردهای گوناگون مغز و سیستم اعصاب تاثیر بگذارد و اختلالاتی مانند کاهش دید، افت هوشیاری یا اختلال تنفسی ایجاد کند، البته درگیری‌های عصبی از دیرباز در انواع مختلف عفونتهای ویروسی دیده می شده و برای پزشکان عارضه شناخته شده‌ای محسوب می‌شود.
*آیا اختلال بویایی می‌تواند از تظاهرات غیرمعمول ابتلا به کرونا ویروس جدید باشد؟
طبق گزارشاتی که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده است، ۸۰ درصد مبتلایان به ویروس کرونای نوپدید علامت چندان شدیدی از خود بروز نمی‌دهند و از طرف دیگر گزارش‌های متعددی از تظاهرات غیرمعمول در مبتلایان به این ویروس دیده شده است.
مجموع این یافته‌ها باعث می‌شود، چندان غیر منطقی نباشد که فکر کنیم، تعدادی از موارد کاهش بویایی ناگهانی در ماه اخیر ناشی از عفونت با ویروس کرونای نوپدید هستند که خوشبختانه علامت‌های حاد دیگری نداشته‌اند و بصورت خودبخود عفونت محدود شده بهبود یافته است.
*این اختلال بویایی که جدیداً در بین افراد زیاد شده است، بیشتر در مردان دیده شده یا زنان؟
مطالعه جدی در این زمینه نشده است و در بررسی‌های میدانی تفاوتی بین دو جنس وجود ندارد.
*استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی کننده می‌توانند سبب ایجاد عارضه و اختلال بویایی در افراد شود؟
خیر، استفاده از مواد شوینده بصورتی که در حال حاضر برای پیشگیری از ابتلا به کرونا استفاده می‌شود، نمی‌تواند چنین عارضه‌ای ایجاد کند.
*در چه صورتی استفاده از مواد شوینده می‌تواند به مخاط بینی آسیب بزند؟
در مواردی که مواد شوینده مختلف مثلاً وایتکس و جوهر نمک مخلوط بشوند و گاز کلر در حجم بالا متصاعد شود، احتمال آسیب جدی به مخاط بینی و مجاری تنفسی وجود دارد، اما در غیر اینصورت آسیبی رخ نمی‌دهد.
*آیا اختلال در تشخیص طعم غذاها ارتباطی با اختلال بویایی دارد؟
بله، نکته مهم دیگری که باید افراد بدانند، این است که اختلالات بویایی چه ناشی از انسداد بینی و چه به علت اختلال در کارکرد عصبی حس بویایی باشند، باعث اختلال در تشخیص طعم غذاها هم می‌شود و با بهبود بویایی، چشایی هم بهبود خواهد یافت.
*آیا ممکن است استفاده از شوینده‌ها در ارتباط با مقابله با کرونا ویروس جدید برای افراد مشکلی ایجاد کند؟
در صورتی که اصول استفاده از شوینده‌ها از جمله استفاده از انواع مناسب برای دست و سطوح مختلف رعایت شود، مشکلی پیش نخواهد آمد.
*بهتر است روزی چند بار شست‌وشوی کامل دست‌ها برای ضدعفونی کردن انجام شود؟
باید بدانیم که مهم‌ترین نکته در پیشگیری از گسترش ویروس کرونای نوپدید شستن دست‌ها است و بهترین شوینده نیز صابون و ژل‌های ضدعفونی کننده می‌باشد، کارشناسان معتقدند روزی ۲۰ بار و هر بار ۲۰ ثانیه بایستی دست‌ها با صابون شسته شود و از تماس دست با چشم، بینی و دهان بشدت پرهیز شود، این امر را باید به شدت جدی گرفت.
*سایر علل ایجاد اختلالات بویایی چیست؟
اختلالات بویایی علل مختلفی دارند و بررسی آن‌ها نیاز به معاینات و آزمون‌های تخصصی دارد، اما بطور خلاصه علل کاهش بویایی التهاب بینی مثل آلرژی، عفونتهای ویروسی و سینوزیت است، انسداد بینی به علت پولیپ یا تومور، اختلال عملکرد عصبی بویایی به طور مثال در اثر تصادفات رانندگی می‌تواند باشد.
*چقدر زمان می‌برد تا اختلال بویایی که در اثر انواع عفونتهای ویروسی ایجاد شده است، بهبود پیدا کند؟
اختلال بویایی در انواع عفونتهای ویروسی دیده می‌شود و خوشبختانه در این موارد گذرا است و بعد از چند هفته بهبود پیدا خواهد کرد.
*آیا می‌توان گفت هر فردی که دچار اختلال بویایی شده است، به کووید ۱۹ مبتلا شده است؟
ویروس کرونای نوپدید یا کووید ۱۹ نیز می‌تواند مانند سایر ویروس‌ها این اختلال را ایجاد کند ولی این به این معنا نیست که در هر فردی که دچار اختلال بویایی شده است، تست‌های اختصاصی کرونا انجام شود، بلکه بایستی با مراجعه به پزشک متخصص بررسی‌های لازم انجام شود و طبق نظر پزشک درمان ادامه پیدا کند، همچنین جای نگرانی برای افراد نیست، چرا که نمی‌توان اختلال بویایی را حتماً مساوی با ابتلا به کووید ۱۹ دانست و بایستی با معاینات تخصصی علت مشخص شود، همچنین اکثر قریب به اتفاق اختلالات بویایی در طول زمان بطور کامل یا نسبی بهبود پیدا خواهند کرد.
