کووید ۱۹، واکسن، دارو و درمان قطعی ندارد/ کسی در مقابل این ویروس مصون نیست
عضو هیأت علمی گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: با توجه به اینکه هنوز واکسن، دارو و درمان قطعی برای کووید ۱۹ وجود ندارد، مردم باید پیشگیری را جدی بگیرند و بدانند هیچ‌کس در مقابل این ویروس مصون نیست.
دکتر فرزین خوروش طی گفتگویی، اظهار کرد: بیماری کووید ۱۹ دو بخش دارد که بخش اولیه در واقع فاز تکثیر و تأثیر ویروس است و در این دوره ممکن است داروهای ضدویروس تأثیر داشته باشد، اما بعد از ۵ تا ۶ روز ممکن است بیمار در فازی وارد شود که به آن طوفان التهابی گفته می‌شود و سیستم التهابی بدن فعال‌شده و بیمار را یک‌مرتبه بدحال می‌کند، در این شرایط بیمار ممکن است به آی سی یو برود و یا ممکن است فوت کند.
وی با اشاره به اینکه کرونا یک ویروس اغلب خود محدود شونده است، توضیح داد: در ۸۰ درصد موارد بیمار ممکن است یکسری علائم خفیف داشته باشد و حتی ممکن است اصلاً به پزشک مراجعه نکند و بی علامت باشد، اما معمولاً نیازی به دارو ندارد. اگر هم فرد به پزشک مراجعه کند باید با توجه به وضعیت اکسیژن خون و وضعیت جسمی، فقط درمان نگه‌دارنده و حمایتی برای بیمار انجام دهیم، مثلاً برای بدن‌درد و تب از مسکنی مثل استامینوفن و برای سرفه‌ها از شربت ضد سرفه استفاده می‌کنیم، ولی به بیمار توصیه می‌کنیم تا در صورت بدتر شدن حال عمومی مثل تشدید سرفه یا تنگی نفس دوباره مراجعه کند و سریع بستری شود.
این متخصص عفونی با بیان اینکه در ۲۰ درصد موارد بیماران نیاز به بستری پیدا می‌کنند، گفت: زمانی که می‌بینیم اکسیژن خون بیمار پایین آمده، تنگی نفس، سرفه‌های شدید و درگیری شدید در عکس قفسه سینه دارد او را بستری می‌کنیم. در بیمارستان هم اغلب اکسیژن به بیمار می‌دهیم و درمان نگه‌دارنده انجام می‌دهیم، مگر اینکه وارد فازی شود که یک‌مرتبه طوفان التهابی بدن اتفاق افتد که در این شرایط یکسری درمان‌های خاص انجام می‌شود تا التهاب سرکوب شود و مریض از مرگ نجات پیدا کند.
تا این لحظه درمان ضدویروس ثابت‌شده‌ای برای کووید ۱۹ وجود ندارد
این عضو هیات علمی دانشگاه در مورد داروهای ضدویروسی برای کووید ۱۹ گفت: از روز اولی که شیوع این ویروس در دنیا مطرح شد، داروهای مختلفی برای مقابله با آن استفاده گردید، ولی همه در حد درمانی بود که به‌عنوان پژوهش انجام می‌شد و کسی تا این لحظه درمان ثابت‌شده‌ای برای درمان کووید ۱۹ اعلام نکرده است.
دکترخوروش ادامه داد: در دنیا داروهای مختلفی که برای ویروس‌های دیگر مثل آنفلوانزا، مرس و سارس استفاده شده بود و اثر داشت را برای درمان این بیماری هم امتحان کردند، به‌عنوان‌مثال تامی فلو که داروی ضد آنفلوآنزا بود، ابتدا در پروتکل درمانی کشور وجود داشت و بعد دیدیم که این دارو بر روی این ویروس اثر ندارد و از درمان دارویی ما حذف گردید، سپس کپسول ریباویرین در درمان دارویی قرار گرفت که آن‌هم تأثیر نداشت و عوارض زیادی هم به دنبال داشت و به‌طورکلی حذف شد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان الزهرا(س) با اشاره به اینکه چند داروی دیگر تا الان در دستورالعمل‌های دارویی کشوری و همچنین دستورالعمل‌های کمیته علمی پژوهشی کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان باقی است، افزود: ازجمله این داروها هیدروکسی کلروکین، کلترا، آتازاناویر و ریتوناویر داروهای مختلفی است که استفاده می‌شود ولی تأثیر هیچ‌کدام ثابت نشده است.
وی خاطرنشان کرد: حتی هیدروکسی کلروکین که یکی از داروهای شایعی بود که از روز اول در تمام دنیا استفاده می شد، الان در بیشتر پژوهش‌های دنیا متوجه شده‌اند تأثیری روی این ویروس ندارد و حتی در مقطعی سازمان بهداشت جهانی مصرف آن را متوقف کرد، ولی بر اساس ایرادات مقاله‌ای که منتشرشده بود گفتند مصرف این دارو مشکلی ندارد و هنوز می‌توان برای بیماران تجویز کرد، به همین خاطر هنوز هیدروکسی کلروکین را برای برخی بیماران تجویز می‌کنیم.
دکتر خوروش در خصوص داروی کلترا و آتازاناویر ریتوناویر هم گفت: این داروها به‌عنوان درمان ضدویروسی برای بیماران شدید هنوز در دستورالعمل‌های کشوری هست، ولی به نظر نمی‌آید خیلی داروی مؤثری باشند و احتمال دارد در تغییر دستورالعمل‌های کشوری حذف شود، بنابراین درحال حاضر درمان قطعی برای بیماری کووید ۱۹ نداریم و همان درمان‌های نگه‌دارنده و حمایتی در بیمارستان‌ها مثل اکسیژن، تجویز کورتون، تجویز پلاسمای بهبودیافتگان و هموپرفیوژن بکار گرفته می‌شود.
این متخصص عفونی اضافه کرد: دارویی که هم‌اکنون در دنیا روی آن خیلی کار می‌کنند ولی هنوز در حد تحقیقات است به نام داروی رمدزیویر است که در برخی جاها تائید شده اما به‌صورت روتین در کشور ما در دسترس نیست و فقط به‌صورت تحقیقاتی در طرح سازمان جهانی بهداشت استفاده می‌شود که اثر آن‌هم هنوز ثابت نشده است.
وی تأکید کرد: با توجه به اینکه هنوز نه واکسنی وجود دارد و نه دارو و درمان قطعی، مردم باید پیشگیری را جدی بگیرند تا به کووید ۱۹ مبتلا نشوند.
عارضه‌های کووید ۱۹ منجر به مرگ‌ومیر می‌شود
عضو هیأت علمی گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با یادآوری اینکه معمولاً هر دارو یک عارضه دارد، تصریح کرد: داروهایی که برای کووید ۱۹ تجویز کرده‌ایم پر عارضه نبوده و عارضه دارویی ایجاد نکرده مثل هیدروکسی کلروکین. مگر اینکه برخی افراد سرخود ترکیب چند دارو را استفاده کرده و تداخل دارویی برای آن‌ها مشکلاتی مثل اختلال ضربان قلب ایجاد کرده است، بنابراین هر دارویی عارضه دارد، ولی بیشتر عارضه‌های خود کووید ۱۹ منجر به مرگ‌ومیر شده و مشکل ایجاد کرده است.
دکتر خوروش با بیان اینکه بیشتر بیماران کووید ۱۹ که بستری‌شده و یا فوت کرده‌اند مسن بوده و یا بیماری زمینه‌ای داشتند، افزود: با این وجود متأسفانه در کودکان، افراد جوان و کسانی که هیچ بیماری زمینه‌ای ندارند هم مرگ‌ومیر داشته‌ایم، پس این‌طور نیست که بگویم افرادی با سیستم ایمنی بالا کاملاً از این ویروس مصون هستند و هیچ اتفاقی برای آن‌ها نمی‌افتاد، بنابراین تأکید ما بر پیشگیری از ابتلا به بیماری است.
وی همچنین در خصوص واکسن کووید ۱۹ اظهار کرد: در تمام دنیا و کشورهای مختلف در حال کار کردن برای تولید واکسن هستند، ولی همه تائید می‌کنند که در خوش‌بینانه‌ترین حالت حداقل یک تا یک و نیم سال طول می‌کشد تا واکسن در دنیا تولید و عرضه شود، ضمن اینکه عوارض آن‌هم مشخص نیست.
این پزشک متخصص در مورد درمان کووید ۱۹ در ایران گفت: آمارها نشان می‌دهد مرگ‌ومیر در کشور ما نسبت به خیلی از کشورهای پیشرفته دنیا کمتر بوده و مرگ‌ومیر بالایی نداشته‌ایم، چون هم سیستم درمانی به‌روز پیش رفت و دقیق عمل کرد و هم کمبودی از نظر دارویی برای درمان بیماران نداشتیم، در کشورهای مختلف دنیا مثل آمریکا، روسیه، چین و حتی اروپا نیزهمین روش‌های درمانی که در دسترس ما هست استفاده می‌کنند.
برای حفاظت دوطرفه در مقابل ویروس ماسک بزنیم
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به تغییر دستورالعمل‌های پیشگیری از سوی سازمان بهداشت جهانی، گفت: توصیه و تأکید جدید سازمان بهداشت جهانی این است که هرکسی از خانه بیرون می‌آید لازم نیست که حتماً ماسک بزند ولی افراد مسن و یا افراد مبتلا به بیماری زمینه‌ای و یا نقص ایمنی باید موقع خروج از خانه ماسک بزنند و اگر در جمعی چند نفر کنار هم هستند حداقل یک تا دو متر فاصله بگیرند تا احتمال انتشار قطرات تنفسی کم شود؛ در مترو، اتوبوس، مغازه و هرجایی که چند نفر هستند هم حتماً باید ماسک زد چون ممکن است ما حامل بی علامت باشیم و ندانیم مبتلا هستیم، پس باید ماسک را برای حفاظت دوطرفه بزنیم تا هم ویروس را منتقل نکنیم و هم خود به ویروس مبتلا نشویم.
وی همچنین با اشاره به اینکه استفاده از دستکش اصلاً دیگر توصیه نمی‌شود، توضیح داد: استفاده از دستکش باعث می‌شود فرد دستش را ضدعفونی نکند و فقط ویروس را روی سطوح مختلف منتقل کند.
رعایت چند نکته ساده برای پیشگیری از ابتلا به کرونا
دکتر خوروش ادامه داد: استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای که قبلاً می‌گفتند فایده‌ای ندارد، در حال حاضر گفته می‌شود اگرچه مثل ماسک‌های جراحی جلوی ورود ویروس را نمی‌گیرد، ولی حفاظت یک‌طرفه دارد و باعث می‌شود فرد ویروس را به دیگران منتقل نکند، پس بهتر است افراد در اجتماعات مرتب ماسک بزنند، فاصله را رعایت کرده و دست‌هایشان را ضدعفونی کنند و تا می‌توانند دست خود را به سمت بینی و دهان نبرند، اگر همین سه نکته را رعایت کنند و در صورت ابتلا به ویروس قرنطینه خانگی شوند، احتمال ابتلا به ویروس بسیار کم می‌شود.
این متخصص عفونی با تأکید بر اینکه هیچ‌کسی نمی‌تواند خود را مصون از این ویروس بداند، گفت: حتی در مورد اینکه آیا کسی که قبلاً مبتلا شده دفعه دوم در برابر ویروس مصون می‌شود شک داریم و نمی‌توانیم بگوییم فرد نیازی به رعایت اصول حفاظت فردی ندارد؛ ما بیماری داشتیم که ورزشکار و جوان بود اما متأسفانه در اثر این ویروس فوت کرد، بنابراین هیچ‌کس در حال حاضر در مقابل این ویروس ایمن نیست.
